Nieuw Amsterdam

Gisteren een goed deel van de middag in een park onder de Manhattan Bridge, aan de andere kant van de rivier, gezeten. Met uitzicht op die schitterende Brooklyn Bridge. Lezend en luierend. Ik ben bezig in Russell Shorto's Nieuw Amsterdam, over de lange tijd vrijwel vergeten Nederlandse geschiedenis van New York, en de invloed daarvan die volgens de auteur nog steeds aanwijsbaar is.
Na het uitluieren wandelend over de Brooklyn Bridge terug gelopen naar het eiland om - ik zat nu toch in die stemming - een bezoek te brengen aan St. Mark's-in-the-Bowery, op de hoek van 2nd Av. en 10th Street even ten oosten van de Bowery. Dit kerkje werd in 1799 weliswaar gebouwd door de Engelsen, maar dan wel ter vervanging van de kapel die onze eigen Peter Stuyvesant daar in 1660 had laten bouwen op de plaats van zijn boerderij - of 'bouwerij' (spreek om die reden Bowery dus nooit uit als Boo-we-rie, maar 'gewoon' als Bau-we-rie).
Het is de oudste plaats van godsverering op Manhattan, zo laat de uitgebreide beschrijving aan het hek weten. Belangrijker voor ons is natuurlijk dat Stuyvesant er begraven ligt en een mooi borstbeeld heeft. Volgens een oude legende zou je 'm nog af en toe kunnen horen, met zijn houten poot rondbonkend door de kapel.

Wat heeft dit alles ondertussen met 9/11 te maken? Ogenschijnlijk niets. De kelders van het WTC waren dieper dan dit kerkje hoog is. Wel meldt een aanplakbiljet dat hier maandag een bijzondere herdenkingsdienst ter nagedachtenis aan de ramp gehouden wordt - een 'peaceful protest for truth'. Met het verzoek in stemmig zwart te komen.
Shorto, schrijver van Nieuw-Amsterdam, noemt de aanslag op de WTC-torens opmerkelijk genoeg trouwens ook in zijn boek, waarbij hij een verband legt met de Nederlandse ontstaansgeschiedenis van Manhattan:
'Door de ligging van het eiland, de bevolking en het feit dat de Nederlanders er de leiding hadden (ook toen was moederstad Amsterdam de meest vrijzinnige stad van Europa) zou dit stadseiland de eerste multi-etnische, opwaartse mobiele maatschappij worden aan de Amerikaanse kust, een prototype van het soort maatschappij dat later zo vaak zou worden gekopieerd (...) Het was geen toeval dat degenen die op 11 september 2001 een symbolische aanval wilden richten op het centrum van de Amerikaanse macht juist het World Trade Center uitkozen als hun doelwit. Als Amerika groot is geworden door de ingenieuze open houding tegernover verschillende culturen, dan is dat kleine driehoekje grond op die zuidelijke punt van het eiland Manhattan de plaats waar dit idee is ontstaan, de plaats waar die gedachte voor het eerst vorm kreeg.'

Vraagje, zo tweeenhalve maand voor onze eigen verkiezingen: Hoe zit het tegenwoordig precies met onze ingenieuze open houding tegenover verschillende culturen, zoals we die eeuwen geleden kennelijk zo glansrijk naar Amerika ge-exporteerd hebben?